Antynatalizm. O niemoralności płodzenia dzieci – Mikołaj Starzyński (wydanie II)

Antynatalizm. O niemoralności płodzenia dzieci to publikacja wyjątkowa na polskim rynku. Jej autor, pisząc przystępnym językiem o rzeczach trudnych i kontrowersyjnych, stawia ważne pytanie: czy my, ludzie, mamy moralne prawo do tego, by się rozmnażać i skazywać nasze dzieci na życie, które często jest bolesne i trudne? Zebrane w pracy argumenty skłaniać nas mogą do udzielenia przeczącej odpowiedzi. I choć z częścią z nich być może trudno będzie nam się zgodzić, książka na długo pozostanie w naszej pamięci.

Autor zaczyna od szkicu historycznego, pokazując, że wątpliwości dotyczące sprowadzania świadomych istot na świat towarzyszyły ludzkości od tysiącleci. Osobny rozdział poświęca pesymizmowi, rozpatrując jego psychologiczne i filozoficzne uwarunkowania oraz konsekwencje. Nawiązując do ważnego dla antynatalistów eseju pt. Ostatni Mesjasz norweskiego myśliciela Petera W. Zapffego, opisuje rozmaite psychiczne i kulturowe mechanizmy, za pomocą których bronimy się przed rzeczywistością. Są to np. błędy poznawcze działające niczym „różowe okulary”, przez które patrzymy na świat, lekceważąc jego grozę i milczącą obojętność.

Druga połowa książki to przegląd rozmaitych argumentacji antynatalistycznych: od feministycznych, przez etyczne, po ekologiczne. Autor odwołuje się tu do najważniejszych postaci współczesnej myśli antynatalistycznej, przede wszystkim Davida Benatara i Julia Cabrery. Starzyński w przystępny sposób streszcza ich najważniejsze tezy przemawiające za stanowiskiem, że płodzenie dzieci jest niemoralne.

Ponadto w aneksie zawarliśmy jeden z wybitnych klasycznych tekstów antynatalistycznych, esej Petera W. Zapffego pt. Ostatni Mesjasz w znakomitym przekładzie Andrzeja Konrada Trzeciaka, a także zbiór 56 obszernych cytatów, które na potrzeby tej książki wybrał znawca tematu — Piotr J. Miroń.

„Lepiej by było dla człowieka, gdyby się nigdy nie urodził — mawiali starożytni Grecy. Pasjonująca książka Mikołaja Starzyńskiego dostarcza wykwintnej argumentacji na rzecz tej tezy. Dla nas wprawdzie — czytelników i czytelniczek — jest już za późno, bo klamka zapadła, istniejemy. Pocieszające jest to, że wyłącznie istniejąc, możemy uznać wyższość nie­istnienia. Po lekturze Antynatalizmu nikt nie będzie miał co do tego żadnych wątpliwości. Ważna i świetnie napisana książka” – Tomasz Stawiszyński

„Książka Mikołaja Starzyńskiego to dogłębny, rzeczowy — i z racji tej rzeczowości, tego umiarkowania tonu — przejmujący obraz radykalnego i bolesnego buntu przeciw pło­dzeniu albo, jeśli kto woli, powoływaniu ku życiu. Życiu, które zawsze — niezależnie od jego jakości — musi być, nie tylko według zwolenników antynatalizmu, drastycznym dramatem jednostki: przede wszystkim dlatego, że niechybnym horyzontem istnienia, jego przeraźliwą i paradoksalną koroną jest śmierć. Mimo to, jak dowodzi autor, antynatalizm nie jest wcale spazmatycznym nihilizmem, szytym jedynie trwogą. Książki takiej, gromadzącej starannie, warstwa po warstwie — od greckiej starożytności po dzień obecny — argumenty, wyznania i (jednak) lamentacje zwolenników tak gorzkiego, tak skrajnego widzenia losu — dotąd w Polsce nie było” – prof. dr hab. Zbigniew Mikołejko

„To książka niezwykła: opowiada o ludziach, którzy uważają, że nie należy płodzić dzieci. Chcą w ten sposób chronić je przed cierpieniem, nieuniknionym, gdyby jednak przyszły na świat. Bardzo kontrowersyjne stanowisko, łatwe do zlekceważenia i uznania za kaprys filozoficzno-egzystencjalny. Tymczasem Mikołaj Starzyński prowadzi nas przez argu­menty antynatalistów z taką precyzją i wrażliwością, że zaczy­namy się nad nimi poważnie zastanawiać. Nie musimy przyznawać im racji, ale na pewno zrozumiemy, dlaczego nie chcą dawać życia nowym bytom. Autor też antynatalis­tów nie ocenia, choć nie ukrywa, że jest ich postawą bardzo zaciekawiony, może nawet zafascynowany. Robi rzecz nie­zwykłą: z wielką empatią daje im głos” – Renata Kim

O autorze

Mikołaj Starzyński: kulturoznawca, fotograf, autor książek, recenzji i wywiadów, współtwórca zina „Lamalo”. Jego zdjęcia publikowano w książkach i prasie (m.in. „Newsweeku”, „Polityce”, „Tygodniku Powszechnym”, „Wysokich Obcasach”, „Vogue Polska”, „Forbesie”). W 2015 roku wydawnictwo Nomos opublikowało jego pierwszą książkę pt. Nowy Ateizm. Analiza krytyczna.