Dyskryminacja mężczyzn i chłopców
To mężczyźni idą na wojnę, by walczyć, ginąć za ojczyznę i w obronie bliskich. Nierzadko są do tego zmuszani przymusowym poborem, zakazem opuszczania kraju, a także presją społeczeństwa. Mężczyźni są większością ofiar ludobójstw — również jako nastolatkowie i dzieci. W czasie pokoju częściej padają ofiarami pobić i zabójstw, choć podobno potrafią się lepiej bronić. Częściej wymierza się im kary cielesne i wyroki śmierci. Natomiast gdy dotyka ich przemoc seksualna, lekceważy się ich lub nie daje im wiary. Żadna z tych rzeczy nie budzi powszechnego poruszenia — bo przecież mężczyźni są twardzi, wytrzymali i agresywni. Chłopaki nie płaczą. Taki ich los i taka natura.
Czy mężczyźni są dyskryminowani ze względu na płeć? David Benatar dowodzi, że tak. Seksizm dotykający mężczyzn jest tak samo realny, jak ten dotykający kobiet – i tak samo szkodliwy. Mężczyźni są gorzej wykształceni. Częściej wykonują niebezpieczne zawody i giną przy pracy. Ojcom przysługuje krótszy urlop rodzicielski, a po rozwodzie rzadziej przyznaje się im opiekę nad dziećmi. Geje są prześladowani bardziej od lesbijek. Kiedy spojrzymy na to z innej niż typowa perspektywy, odkryjemy, że „wielu mężczyzn jest uciskanych znacznie bardziej od wielu kobiet”. To teza nie tylko Benatara – niektóre odmiany feminizmu głoszą to samo.
Celem tej książki nie jest odwrócenie uwagi od problemów kobiet. Autor w pełni rozpoznaje skalę pierwszego seksizmu. Chce jednak przedstawić drugą stronę medalu: zło, które dotyka mężczyzna tylko dlatego, że są mężczyznami. Uzupełnia naszą wiedzę, by wzajemne oskarżenia ustąpiły wzajemnemu zrozumieniu. Ponieważ „oba rodzaje seksizmu się ze sobą zazębiają”: nie jest możliwe zakończenie dyskryminacji jednej płci bez poważnego potraktowania problemów tej drugiej.
W istocie nazywano mnie już „wściekłym mężczyzną” i antyfeministą. Rozumowanie to jest błędne, ponieważ nawet gdybym był „wściekłym mężczyzną” i „antyfeministą”, nie miałoby to żadnego przełożenia na jakość mojej argumentacji. Wściekli mężczyźni i antyfeminiści mogą mówić prawdę i wyciągać z niej poprawne konkluzje — fragment książki Drugi seksizm.
David Benatar jest emerytowanym profesorem filozofii, dyrektorem Centrum Bioetyki Uniwersytetu Kapsztadzkiego, a także członkiem zespołu redakcyjnego „Journal of Controversial Ideas”. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących filozofii moralności, filozofii społecznej oraz etyki stosowanej. Światową rozpoznawalność zyskał dzięki książce Najlepiej — nie urodzić się, wydanej pierwotnie przez Oxford University Press.
Jego prace charakteryzują się wysokim stopniem uporządkowania, klarownością i ścisłością logiczną wywodu. Jest bezkompromisowym badaczem, stawiającym na pierwszym miejscu siłę obiektywnej argumentacji i faktów, co nierzadko w konfrontacji z utartymi, lecz błędnymi przekonaniami stanowi punkt zapalny kontrowersji i nieuzasadnionej krytyki kierowanej w jego stronę. Jak sam mówi o sobie: „nie unikam kontrowersji, jeśli są one konsekwencją wyrażania niepopularnych opinii, które trzeba wyrazić”.
Polski przekład Najlepiej — nie urodzić się ukazał się nakładem TNSA i jest dostępne do kupienia na naszej stronie: tutaj. Kolejna książka Tragedia egzystencji (The Human Predicament) ukaże się z początkiem grudnia 2024 roku. Autorem wszystkich przekładów prac Davida Benatara na język polski jest Patryk Gołębiowski.
Walka płci, czyli kto ma gorzej
Gdy na początku 2024 roku wydawaliśmy książkę Richarda Reevesa Chłopcy i mężczyźni, pisaliśmy, że chyba każdy z nas jest już zmęczony tą ciągłą walką płci. Wzajemnym oskarżaniem się, ocenianiem i licytowaniem na to, kto ma lepiej lub gorzej. Książka Drugi seksizm również oferuje rzetelną perspektywę badawczą, cechującą się szacunkiem dla każdej płci, jednak tym razem nasz autor dodatkowo mierzy się z samym problemem oceny tego, „kto ma gorzej”, przedstawiając szereg argumentów obu stron nieskruszonej barykady. Jego wrażliwość najlepiej ilustrują słowa rozpoczynające rozdział Czy mężczyźni są w gorszej sytuacji od kobiet?:
„Ludziom zdarza się, o dziwo, rywalizować o status większej ofiary. Jednak porównywanie niewygód jest często niewdzięczne. Przykładanie miary do różnych rodzajów cierpienia obarczone jest szczególną trudnością. Co jest gorsze — gwałt czy okaleczenie? Utrata wzroku czy pamięci? Śmierć dziecka czy małżonka? W zakresie, w jakim da się porównywać i rozważać różne rodzaje nieszczęścia, praktyka ta sprzyja trywializacji bólu tych, którzy nie cierpią najbardziej. Jest to niefortunne, gdyż cierpienie jednej osoby może być znaczne, nawet jeżeli inni cierpią dotkliwiej”.
Polskie wydanie Drugiego seksizmu zostało wzbogacone wstępem Patrycji Wieczorkiewicz, redaktorki prowadzącej „Krytyki Politycznej”, dziennikarki, feministki, absolwentki dziennikarstwa na Collegium Civitas i Polskiej Szkoły Reportażu. Jest ona także współautorką książek Gwałt polski (z Mają Staśko) oraz Przegryw. Mężczyźni w pułapce gniewu i samotności (z Aleksandrą Herzyk). Jak sama pisze:
„Zostałam poproszona o napisanie tego wstępu jako feministka, która naraziła się własnemu środowisku, jeszcze przed lekturą jakiejkolwiek książki na temat problemów mężczyzn i chłopców uznając istnienie seksizmu wobec nich […]. Benatar nie jest ani feministą, ani antyfeministą, choć bywa podejrzewany o to drugie. Nie kupuje żadnej gotowej ideologii, każdej rzucając rękawicę. Interesuje go sprawiedliwość i moralność […]. Jeśli już wkładać go do jakiejś ideologicznej szufladki, byłaby to szeroko rozumiana postępowość i egalitaryzm”.
Wstęp do wydania polskiego
Przedmowa
1. Wprowadzenie
Czym jest drugi seksizm?
Niekorzystna sytuacja
Dyskryminacja
Bezzasadna dyskryminacja
Seksizm
Pierwszy seksizm
Dwa rodzaje negacji
Uprzedzenie odpowiedzi wywiedzionych z błędnego rozumowania
Struktura i metoda książki
2. Niekorzystna sytuacja mężczyzn
Pobór i bój
Przemoc
Kary cielesne
Przemoc seksualna
Obrzezanie
Wykształcenie
Rodzina i inne relacje
Władza rodzicielska
Ojcostwo
Urlop ojcowski
Geje
Prywatność cielesna
Średnia długość życia
Pozbawienie wolności i kara śmierci
Podsumowanie
3. Geneza niekorzystnej sytuacji mężczyzn i pogląd na różnice między płciami
Poglądy o mężczyznach
Pytania na temat poglądów
W jakim stopniu, jeżeli w ogóle, poglądy te odpowiadają rzeczywistości?
Co decyduje o słuszności poglądów?
Jakie są ewentualne implikacje udzielonych odpowiedzi?
Podsumowanie
4. Od niekorzystnej sytuacji do bezzasadnej dyskryminacji
Pobór i bój
Podstawowy wywód Kingsley’a Browne’a
„Przeskok”
Skuteczność bojowa
Pułapki konserwatyzmu
Różnice statystyczne
Podsumowanie rozważań o poborze i boju
Przemoc
„Sprawcami są mężczyźni”
„Mężczyźni mogą się lepiej bronić”
„Mężczyźni stanowią większe zagrożenie”
Dwa rodzaje dyskryminacji
Kary cielesne
„Mężczyźni gorzej się zachowują”
„Kary cielesne mniej szkodzą mężczyznom”
Przemoc seksualna
Obrzezanie
Wykształcenie
Rodzina i inne relacje
Prywatność cielesna
„Kobiety mają od mężczyzn większy interes w prywatności cielesnej”
„Okoliczności są inne”
Równe szanse zatrudnienia
Średnia długość życia
Pozbawienie wolności i kara śmierci
Podsumowanie
5. Odpowiedzi na obiekcje
Argument z odwrócenia
Pobór i bój
Przemoc
Obrzezanie
Wykształcenie
Przemoc seksualna
Prywatność cielesna
Władza rodzicielska
Średnia długość życia
Pozbawienie wolności
Argument z kosztów dominacji
Argument z odwracania uwagi
Definiowanie dyskryminacji
6. Akcja afirmacyjna
Naprawa niesprawiedliwości
Argument z dyskryminacji uprzedniej
Argument z dyskryminacji obecnej
Lekcje ze „szkoły Summersa”
Argumenty z konsekwencji
Argument z różnorodności perspektyw
Argument z wzoru do naśladowania
Argument z zasadnej preferencji płciowej
Argument idealistyczny
Podsumowanie
7. Podsumowanie
Czy feminizm dyskryminuje mężczyzn?
Czy mężczyźni są w gorszej sytuacji od kobiet?
Biorąc drugi seksizm poważnie
Podsumowanie
Bibliografia
Indeks
„Benatar pokazuje, że „drugi seksizm”, czyli bezzasadna dyskryminacja mężczyzn ze względu na płeć, istnieje. Ilustruje tę tezę badaniami oraz sugestywnymi anegdotami z różnych krajów i epok. To książka dla osób gotowych na kontrowersje, a także lubiących logiczne wywody”.
Michał Gulczyński, Stowarzyszenie na rzecz Chłopców i Mężczyzn
„To nie jest łatwa, lekka lektura, a mozolna przeprawa przez zawiłości i rozciągłości filozoficznej myśli Benatara. Warto jednak podjąć to wyzwanie”.
Patrycja Wieczorkiewicz, „Krytyka Polityczna”
„Benatar wzywa do sojuszu pomiędzy feministkami a aktywistami praw mężczyzn, aby wspólnie walczyli z wszelkimi formami seksizmu wobec wszystkich typów ofiar. […] Drugi seksizm Benatara ma potencjał, aby stać się klasykiem w dziedzinie studiów nad płcią”.
Noor Sanauddin (University of Glasgow), „The Kelvingrove Review”
Dlaczego współcześni mężczyźni przeżywają trudności, dlaczego to ważne i co z tym zrobić?
Poznaj inną książkę na temat współczesnych problemów chłopców i mężczyzn wydaną przez naszą oficynę w 2024 roku.
Osamotnieni, pozbawieni wsparcia, przygnębieni… Nierzadko sami muszą stawiać czoła trudnościom życia. W zamian otrzymują obojętność, a ich zachowania określa się mianem „toksycznej męskości”. Co ciekawe, problemy mężczyzn są postrzegane jako wynik indywidualnych niepowodzeń, a nie destrukcyjnego otoczenia. Jeżeli mężczyźni mają depresję, to dlatego, że nie wyrażają swoich uczuć. Jeżeli chorują, to dlatego, że nie chodzą do lekarza. Jeżeli nie radzą sobie w szkole, to dlatego, że im się nie chce. Jeżeli przedwcześnie umierają, to dlatego, że za dużo piją, palą i jedzą nie to, co powinni. Niestety problemy dzisiejszych chłopców i mężczyzn najczęściej znajdują się poza mainstreamem. A przecież wiele dramatycznych zmian, jakie zaszły w ostatnim czasie, stanowi wyzwanie nie tylko dla nich, ale też dla całego społeczeństwa.
Książka Chłopcy i mężczyźni Richarda V. Reevesa jest dostępna w wersji drukowanej i elektronicznej w naszej księgarni.
„David Benatar po raz kolejny wkracza w etyczno-polityczne debaty naszych czasów z kontrowersyjnym argumentem dotyczącym zaniedbywanego aspektu seksizmu — niesłusznej dyskryminacji mężczyzn. Dla Benatara sprawiedliwość nigdy nie jest grą o sumie zerowej, a jego dobrze uargumentowana i przemyślana książka przekonująco ukazuje, jak ważne jest poważne podejście do ukrytych krzywd mężczyzn, jeśli naprawdę chcemy budować lepszy świat”.
Daphne Patai, University of Massachusetts
„Z jasnością i przekonującą argumentacją Drugi seksizm przedstawia pierwsze dogłębne filozoficzne opracowanie systematycznej dyskryminacji mężczyzn. Nie jest to część kontrataku na feminizm, lecz kolejny kluczowy krok w kierunku budowy sprawiedliwszych, bardziej humanitarnych i mniej ograniczających wolność jednostki struktur społecznych”.
Don Hubin, Ohio State University
„Ta książka jest równie odważna, co genialna, i równie uczciwa, co skłaniająca do refleksji. W sposób zaskakujący przypomina o ogromnym znaczeniu rozróżnienia Johna Stuarta Milla między „żywą prawdą” a „martwym dogmatem”; bowiem nie jest oczywiste, że dogmat nierówności płci został zastąpiony wyłącznie przez żywą prawdę o równości dla wszystkich. Benatar jest absolutnie mistrzowski – ba, majestatyczny – w ilustrowaniu tej rzeczywistości”.
Laurence Thomas, Syracuse University
Ekologicznie
W dobie powszechnego greenwashingu nie pozostajemy obojętni na realne problemy związane z ochroną środowiska. W naszej pracy zwracamy uwagę na każdy jej aspekt – począwszy od warunków pracy, przez dobór papieru do druku, a skończywszy na opakowaniu do wysyłki!
Dzięki Wam
Nasze książki nigdy nie trafiłyby do Waszych rąk, gdyby nie pomoc setek zaprzyjaźnionych osób. Są to nasi wierni Czytelnicy, znakomici Recenzenci i bezinteresowni Darczyńcy. Nasze wydawnictwo to działalność społeczna – nienastawiona na zysk, lecz na radość z wydawania wartościowych książek, które interesują Czytelników.
Z myślą o innych
Mimo że najczęściej pracujmy pro publico bono i sami miewamy trudności finansowe, naszymi książkami, na tyle, na ile jest to tylko możliwe, zawsze staramy się pomagać innym – tym najbardziej potrzebującym. Wierzymy, że szczęściem należy się dzielić!
Towarzystwo Naukowe im. Stanisława Andreskiego tworzą badacze, artyści, studenci i osoby związane ze światem książek. Wydajemy wysokojakościowe publikacje naukowe i popularnonaukowe, zmuszające do krytycznego myślenia, prowokujące rzeczowe dyskusje i dążące do prawdy, nawet jeśli stawiają one niewygodne pytania. Jedną z tych publikacji jest książka Davida Benatara. Kupując ją, dajesz znam znać, że wykonujemy dobrą robotę!